En zo hobbelt dit woningbouwpaardje al langer tussen hoop en vrees. Wethouder Jelle Beemsterboer baalt ervan. Aan de vroege vooravond van de provinciale verkiezingen zien hij en zeventien collega-wethouders (Holland boven Amsterdam, zie kader onderaan) hun kans schoon. Tijd voor een plan dat stiekem toch radicaal indruist tegen het huidige provinciebeleid.

Veertigduizend woningen, best veel…  
“Zeker. En let wel. Veertigduizend extra woningen. Bovenop de 23.000 woningen die we nu nog mogen bouwen van de provincie. Hoe? Door te verdunnen en te verdichten.”

Twee derde meer. Dat gaat dit provinciebestuur toch nooit goedkeuren?  
“Dat weet ik niet. Het is een andere tijd nu. Iedereen doet een oproep om te versnellen. Dat staat ook in elk verkiezingsprogramma en het leeft echt bij de mensen. En ook de minister heeft al opgeroepen tot actie. Daar geven wij gehoor aan. Bovendien zijn de cijfers van de provincie al een tijdje verouderd.”

Dus die geplande 23.000 woningen zijn er veel te weinig? 
“Niet zozeer voor ons, als wel voor onze inwoners. Overal raken de markten oververhit. Gelukkig niet zoals in Amsterdam, maar je merkt ook hier het effect. Steeds meer mensen die in de hoofdstad geen woning meer kunnen vinden, komen naar ons.”

Minister Ollongren zette de deur voor meer bouwen in groen inderdaad al op een kier. Speelt u daar handig op in?  
“Niet eens zozeer. De meeste projecten kunnen we buiten de groene uitlegvelden om bouwen. Soms door meer woningen te bouwen in al geplande, groene gebieden, soms door anders naar binnenstedelijke projecten te kijken. Meer de lucht in bijvoorbeeld.”

Dus u hoeft niet bang te zijn voor milieuactivisten?
“Nee. Dat geloof ik oprecht.”

Los van alle bestuurlijke discussies. Wanneer kunnen deze 63.000 woningen er staan? 
“Dat is lastig om te zeggen, we leven toch in Nederland. De wens om veel in binnensteden te bouwen, maakt de opgave ook complex. Maar binnen vijf jaar moet een groot deel van die woningen er kunnen staan denk ik. Of zijn we in elk geval  op al deze plekken aan het bouwen.”

Kan het iets concreter? 10.000 per jaar? 
“Dat durf ik echt niet te zeggen. Ook omdat ik andere wethouders niet voor het blok wil zetten. Sowieso ligt het tempo nu veel lager dan die 10.000. Waar het om gaat, is dat er een omslag nodig is. En dat we de productie ook de komende jaren op gang kunnen houden. Dat begint bij het aanpassen van bestemmingsplannen. En misschien moeten we over drie jaar nog wel meer plannen concreet maken. Maar eerst zullen we voor dit bod alle zeilen flink moeten bijzetten.”

Ambitie is er. Wat hebben jullie nog meer nodig?
“Wij willen hiermee het gesprek openen met de metropoolregio Amsterdam. De prijzen schieten omhoog. Wij willen helpen, kan dat?”

Waarom zouden ze uw hulp niet willen?
“Uiteindelijk kijkt iedere gemeente toch eerst naar de eigen plannen.”

U komt met meer plannen, de provincie zegt plannen zat. Hebben jullie er zelf niet ook een potje van gemaakt? 
“Het is pijnlijk om te horen dat wij langzamer bouwen dan Friesland en er zit ook een kern van waarheid in. Maar ik wil niet zwartepieten. Wat je merkt is dat herontwikkelingsprogramma’s lang duren. Voor iemand ergens kan wonen, ben je zo vijf jaar verder. Misschien zijn we zelfs al wat laat met dit voorstel. Iedereen moet kennelijk wennen aan versnelling. Afgelopen jaren bouwden we voor de vraag die we in de crisis verwachtten voor de komende jaren. Wij hebben al vaker gezegd: dat gaat mislopen. Maar er is te weinig geanticipeerd op betere tijden. Dat zie je overal in Nederland gebeuren.”

Een te verkrampt beleid van de provincie op basis van oude cijfers?
“Dat ga ik niet zeggen. Het is onze bedoeling om te helpen. Met dit bod verwachten wij nogmaals een gesprek te kunnen starten. Als we dat serieus aangaan, zie ik ook echt een kans van slagen.”

Zijn er wel genoeg bouwers voor uw plannen? Die staan ook niet morgen bij u op de stoep…
“Zij willen juist heel graag versnellen. Laatst zetten zij ook hun handtekening onder 75 duizend woningen per jaar. Lokaal, in de bouwhoek, hoor ik ook dat bouwbanen ook weer winnen aan populariteit.”

Nog een keer; Hoe gaat u dit majeure plan verwezenlijken?
“We moeten zorgen dat we hier zo snel mogelijk de handen voor op elkaar krijgen. Dan kunnen we versnellen, plannen uitwerken en op meerdere locaties tegelijkertijd gaan bouwen.”

Maanden heeft u er aan gewerkt met 18 gemeenten. Best spannend nu het de wereld in gaat… 
“Spannend niet. Maar het voelt wel lekker, dit onderwerp leeft namelijk ontzettend. Het eens worden met achttien partijen ging ook niet vanzelf. Wij moesten elkaar echt aankijken en zeggen: kunnen we dit straks wel waarmaken?”

Dus niet alleen mooie beloften?
“Wij doen dit, omdat er een probleem is en omdat we ervan balen dat het al zo lang duurt. Liever hadden we de woningen morgen opgeleverd. Te vaak moeten we uitleggen waarom we zo weinig bouwen.”