„Dat is nog steeds veel te weinig, als we kijken naar de 1 miljoen woningen die nodig zijn tot 2030”, zegt voorzitter Jan Fokkema van de Neprom. Er zijn echter geen plannen voor extra grootschalige woonwijken.

De helft van de miljoen woningen, dus 500.000 huizen, zou in weilanden moeten komen. Er zijn plannen voor slechts 127.000 woningen in het groen, als gevolg van beleid om gemeenten en provincies verantwoordelijk voor woningbouw te maken. Dit leidt tot een enorme versnippering in de plannen, die nu ook moeten concurreren met de energietransitie en ander politiek idealisme. „In Utrecht wil het gemeentebestuur nu windmolens neerzetten op een locatie waar 25.000 woningen gebouwd kunnen worden. Politieke heilige huisjes doorkruisen het maatschappelijk belang. In zo’n geval zou de minister in moeten kunnen grijpen”, vindt Fokkema.

Minister Van Veldhoven (Milieu en Wonen) denkt zelf de zaak onder controle te hebben door vrijblijvende afspraken te maken met regio’s, de zogeheten ’woondeals’. Dinsdagavond schreef de D66-bewindsvrouw in een brief aan de Kamer een einde te willen maken aan ’vrijblijvendheid van bouwambities’. Ze wil in overleg met gemeenten en provincies een ’actieve rol vervullen’ om meer locaties voor grootschalige woningbouw aan te wijzen.

Steggelen

Een grote locatie is Vliegkamp Valkenburg bij Katwijk, waar al vijftien jaar over gesteggeld wordt. Katwijk heeft dinsdag toegezegd daar 5000 woningen neer te zetten. Er zou echter plaats zijn voor wel 10.000 tot 15.000 woningen op dezelfde locatie, als er meer stedelijk gebouwd zou worden, dus hoger en met meer appartementen. „Katwijk kiest voor dorps wonen. Het is eigenlijk zonde dat zo’n unieke locatie midden in de Randstad niet optimaler gebruikt kan worden. Huidige inwoners zitten zelf soms helemaal niet te wachten op uitbreiding”, zo legt Fokkema het woningbouwdilemma bloot. Ondanks de toezegging kan de bouw voorlopig nog niet plaatsvinden. De overheid kampt nog met een stikstofprobleem op deze locatie. Minister Van Veldhoven laat aan de Kamer weten dat ze ’verheugd’ is over de ’doorbraak’. Maar de woningbouwlocatie ligt vlak naast de Europees beschermde duinen met stikstofgevoelige natuur. De bouw, komst van meer mensen en auto’s en bedrijvigheid zal moeten worden gecompenseerd, wat daar lastig lijkt te zijn. De ministeries van Landbouw en Binnenlandse Zaken bevestigen dat er nog geen doorbraak is voor deze locatie. Van Veldhoven denkt wel dat er ’compenserende maatregelen’ mogelijk zijn.

Dinsdag trokken D66 en het CDA een oud plan uit de la, dat van Almere-Pampus, dat met een metroverbinding met Amsterdam verbonden zou moeten worden. Fokkema vindt het opvallend dat de politiek juist een moeilijke optie uit de kast trekt. De metrolijn maakt het Pampus-plan duur en een project van de lange baan. „Er zijn locaties waar sneller woningen neergezet kunnen worden, met minder kosten en in woongebieden die geliefder zijn.”