– bnr.nl – Bouw & Woningmarkt, 24 juni 2023, Thijs Baas
Luister hier naar het BNR-interview met Arno Visser, voorzitter van Bouwend Nederland:
De stikstofrechten die vrijkomen bij het uitkopen van piekbelasters moet worden ondergebracht bij een nationale stikstofbank. Die bank krijgt als taak om de stikstofruimte zorgvuldig te beheren en daarbij de verschillende belangen goed af te wegen. Dat zegt Arno Visser, de kersvers voorzitter van Bouwend Nederland, in BNR Zakendoen.
Het is aan de overheid om de belangen van natuurontwikkeling, woning- en wegenbouw, maar ook boeren die een probleem hebben met hun vergunning, zo goed mogelijk af te wegen, zegt Visser. Met oog voor het algemeen belang. ‘Stikstofbankieren’ vraagt wat hem betreft ook een scherpe blik op de verschillen per regio, zegt Visser, die daarin een cruciale rol ziet weggelegd voor het openbaar bestuur, met name de provincies.
De plannen die De Jonge ondertekend heeft zijn nog niet voor de helft hard en met de plannen uit het grondbeleid zullen ze dat ook niet worden.
– Arno Visser, Bouwend Nederland
Door onder meer de stikstofcrisis, stijgende prijzen en een oplopende rente wil het maar niet vlotten met de nieuwbouwambities van de overheid. Vooral het laatste half jaar ziet hij dat er ‘in het hele veld’ iets aan het veranderen is, met als gevolg een ‘hele giftige cocktail’. ‘Ik zag en hoorde de signalen dichtbij de bron al een half jaar geleden, nu zie je ze pas in de formele cijfers terug.’ Visser voelt het als zijn grootste uitdaging om de Nederlandse woningcrisis uit het slob te trekken.
De stikstofrechten die vrijkomen bij het uitkopen van piekbelasters moet worden ondergebracht bij een nationale stikstofbank. Die bank kan zorgen voor een efficiënte verdeling van de stikstofruimte die vrijkomt, waarbij de verschillende belangen goed worden afgewogen. Dat zegt Arno Visser, de kersvers voorzitter van Bouwend Nederland.
De stikstofrechten die vrijkomen bij het uitkopen van piekbelasters moet worden ondergebracht bij een nationale stikstofbank. Die bank kan zorgen voor een efficiënte verdeling van de stikstofruimte die vrijkomt, waarbij de verschillende belangen goed worden afgewogen. Dat zegt
– Arno Visser, de kersvers voorzitter van Bouwend Nederland.
Visser wijst onder meer op de uitval van de vraag door gestegen kosten en lagere huurinkomsten, met als gevolg minder vergunningsaanvragen. Met name het schrappen van de bouwvrijstelling voor stikstof door de Raad van State heeft veel projecten vertraagd, zegt Visser. En dat terwijl de bouw eigenlijk maar heel weinig bijdraagt aan de stikstofuitstoot. ‘Het is de wetgevende macht die daar een antwoord op moet hebben, bijvoorbeeld met een uitkoopregeling van de piekbelasters.’
De overheid moet anticyclisch opereren, zegt Visser. Zijn grote zorg is dat de dip die nu komt door vraaguitval pas op de middellange termijn nadelige effecten heeft. Daarom moet je nu nadenken over hoe je die mammoettanker wilt bijsturen. ‘Je moet nu nadenken over hoe je nu een impuls kunt geven. Dus: waar heb je wel invloed op in die gevaarlijke cocktail.’
Voorkeur voor dure binnensteden
De overheid is voor een deel oorzaak van de hoge prijzen omdat ze heel strikt voorschrijft wat, waar en hoe je moet bouwen, met een voorkeur voor de dure binnensteden. Maar als je die eisen minder rigide maakt en meer toestaat aan de randen van die gemeenten, kun je veel sneller, slimmer én goedkoper bouwen. ‘De overheid hoeft dat niet precies voor te schrijven. Daar moet beter over nagedacht worden en dat kan nu, daar hoef je niet mee te wachten.’
De oplossing ligt niet altijd alleen maar in Den Haag, benadrukt Visser. Bovenop de centrale bouwvoorschriften en duurzaamheidseisen stellen gemeenten vaak aanvullende eisen die de kosten opdrijven. Dat bemoeilijkt de grootschalige productie op basis van de gestelde normen. ‘Dat zeggen wij samen met de corporaties tegen de overheden zeggen: wees nou duidelijk en eenduidig. Voer de wettelijke voorschriften uit zoals ze luiden en zet niet overal een kop bovenop.’
Grondbeleid van Hugo de Jonge
Veel plannen uit het grondbeleid van Hugo de Jonge, die de bouw uit de dip moeten krijgen, zijn volgens Visser gericht op de langere termijn. Betaalbare bouwgrond moet sneller beschikbaar komen. Gemeenten moeten eerder kunnen beginnen met het onteigenen van mensen en vaker gebruik kunnen maken van hun recht op eerste aankoop. Enkele van De Jonges plannen liggen ideologisch zeer gevoelig. Bovendien zitten gemeenten te weinig aan tafel met marktpartijen, vindt Visser.
‘Ga als gemeente daarom vaker om tafel zitten met ontwikkelaars, makelaars, bouwers en producenten om te kijken wat er kan’, zegt hij. ‘De plannen die De Jonge ondertekend heeft zijn nog niet voor de helft hard en met de plannen uit het grondbeleid zullen ze dat ook niet worden.’ Een denkfout die veel gemaakt wordt is dat een minister een wethouder ergens toe kan dwingen. ‘Wat in de wet staat moet een wethouder uitvoeren, of hij meer mag doen of minder is een zeer gevoelige discussie.’
Met het aantal afgegeven vergunningen gaan de bouwdoelstellingen van volgend jaar in ieder geval niet gehaald worden. Dat los je niet op door langetermijnoplossingen, maar door nú aan tafel te gaan zitten. Bouwend Nederland is met verschillende overheden in gesprek om te kijken waar in de gemeenten op korte termijn wél iets mogelijk is. Daarin is nadrukkelijk ook een rol weggelegd voor netwerkbedrijven, voor betere kabels voor elektrische auto’s.