– NVM: huizen in jaar 21 % duurder

 

Amsterdam – Huizen zijn nu gemiddeld 21% duurder dan een jaar geleden, meldde makelaarsvereniging NVM donderdag. Gaat de nieuwe woonminister Hugo de Jonge daar iets aan veranderen? Makelaars en bouwers vrezen van niet.

De prijzen stegen in de laatste drie maanden van 2021 harder dan ooit, terwijl het aantal verkochte huizen bijna een kwart daalde. Steeds meer kopers vechten om steeds minder huizen. Gemiddeld kost een huis nu 438.000 euro. „Er is sprake van een aanbodcrisis”, constateert Lana Gerssen, voorzitter van de NVM Vakgroep Wonen. Vier jaar geleden kon elke woningzoeker uit vier huizen kiezen, nu nog maar uit één.

Lange adem

Om de woningnood te verlichten en de prijsstijging af te remmen, heeft het nieuwe kabinet afgesproken dat er jaarlijks 100.000 woningen bij moeten komen. NVM-voorzitter Onno Hoes wenst Hugo de Jonge veel sterkte. „Het is een hartstikke mooi voornemen, maar het is een kwestie van de lange adem. Deze minister gaat echt niet vier keer 100.000 woningen openen. Dat zit er helaas niet in.”

Wij horen van makelaars dat de consument er wel een beetje klaar mee is

– Onno Hoes, voorzitter van de NVM

 

In de bewindsperiode van minister Kajsa Ollongren ontspoorde de woningmarkt, maar Hoes vindt dat haar geen groot verwijt treft. „In Den Haag zag men geen probleem. Ollongren begon op een achterstand. Het ging van: ’Je krijgt Wonen erbij in je portefeuille, maar daar hoef je niks aan te doen’. Dat moet nu hersteld worden.”

Ambitieus

De laatste jaren komt de nieuwbouw uit op omstreeks 70.000 huizen. In het kabinetsplan moeten daar om te beginnen jaarlijks 15.000 tijdelijke woningen bij. „Dat is wel heel ambitieus, vorig jaar waren het er 1500”, tekent Hoes aan. Hij verwacht dat het alleen lukt als gemeenten opeens hard gaan meewerken of als De Jonge het kan afdwingen.

Het kabinet heeft miljarden uitgetrokken voor de woningbouw. Directeur Taco van Hoek van het Economisch Insituut voor de Bouw vindt dat dit eigenlijk niet zou hoeven. „Geld zou niet het probleem moeten zijn. Hoe komt het dat woningbouwprojecten financieel niet uitkunnen, terwijl de huizenprijzen in de laatse 6 jaar reëel met 50% zijn gestegen?”

Lastige bouwlocaties

Dat de woningbouw toch achterblijft, komt volgens Van Hoek doordat de overheid bijna uitsluitend kiest voor bouwen binnen de bebouwde kom. „Dat zijn lastige bouwlocaties. Soms is bodemsanering of sloop nodig, er zijn inspraakprocedures. Bovendien eisen veel gemeenten dat een belangrijk deel van de woningen betaalbaar is. Ja, dan moet er belastinggeld bij om ze tot stand te brengen.”

Het kabinet wil dat twee derde van de 100.000 nieuwe woningen ’betaalbaar’ wordt. „Dat voornemen is begrijpelijk, maar zet wel druk op de financiële haalbaarheid van de plannen”, zegt Aeisso Boelman van adviesbureau Fakton, dat onlangs een rapport over grondexploitatie uitbracht.

Boelman: „Als je wil dat betaalbare woningen gebouwd worden, zet je daarmee de verdienpotentie van bedrijven onder druk. Het resultaat kan zijn dat bepaalde ontwikkelingen langer duren. Als dat de bouw onhaalbaar maakt, moet daar dus geld bij.” Dat de coalitie daar nu geld voor vrijmaakt vindt hij een goed plan, maar daar moet de komende periode nog meer geld bij, bovenop de begrote €7,5 miljard, denkt hij.

Grondgebonden huizen

Op het ogenblik zijn vier van de tien nieuwbouwwoningen een appartement. Dat zijn er te veel, stelt de NVM-voorzitter Hoes. „Appartementen staan langer te koop dan andere woningen. Wij horen van makelaars dat de consument er wel een beetje klaar mee is. Er is een grote behoefte aan grondgebonden huizen. Die hoeven niet eens heel groot te zijn, maar mensen willen gewoon over de stoep hun huis binnen kunnen lopen.”

Van Hoek vindt dat nieuwbouw van koopwoningen voor starters, zoals het kabinet wil, ook niet zo zinvol is. „Van de starters gaat 90% naar een bestaande woning, nieuwbouw is te duur voor ze. En als starters gaan samenwonen, zoeken ze vaak een eengezinswoning. Dus het is verstandiger om die te bouwen. Als daar starters in komen, laten ze nogal eens twee woningen achter.”

Bouwen in groene ruimte

Hij ziet het kabinet de doelstelling van 100.000 woningen niet halen. „De sleutel tot het oplossen van het probleem is om niet alleen grootschalig te bouwen in binnensteden, maar om dit aan te vullen met woningbouw in de groene ruimte. Dat is sneller en goedkoper dan binnenstedelijk. Zelfs als je maar 1% van de weilanden zou bebouwen, heb je de woningnood voor een groot deel opgelost.”
Van Hoek doelt niet op grote nieuwe Vinex-wijken. „Dat kost ook vele jaren. Als je tempo wil maken, heb je kleinschalige projecten nodig, honderd woningen is al prima. Er zijn 350 gemeenten, dus dat schiet ook best op. Dat hoeft geen tien jaar te duren. Er zijn projecten die je kunt opstarten waarvan de oplevering al deze kabinetsperiode zou kunnen.”