– telegraaf.nl – Pieter van Erven Dorens, 6 september 2023 in Financieel
Amsterdam – Het kabinet wil de woningnood verlichten door een miljoen huizen te bouwen. Maak daar maar twee miljoen van, zegt WoningbouwersNL. „Over tien jaar bestaat een kwart van de bevolking uit 65-plussers. Je hebt die extra woningen hard nodig voor arbeidsmigranten”, aldus directeur Coen van Rooyen van de organisatie van bouwbedrijven en ontwikkelaars.
Van Rooyen wijst erop dat volgens het CBS alleen al het aantal 85-plussers binnen twintig jaar ruim verdubbelt naar 841.000. Gekscherend schetst hij als ’simpele populistische oplossing’ voor de vergrijzingsgolf dat Nederlanders na hun pensioen verplicht moeten emigreren. „Dan hoeven wij niet meer voor hen te zorgen en komen al die huizen vrij voor gezinnetjes”.
WoningbouwersNL baseert zich mede op onderzoek van de denktank Denkwerk, die schat dat er de komende vijftien jaar alleen al 700.000 tot 800.000 extra handjes nodig zijn in de zorg. Om de huidige verhouding tussen werkenden- en inactieven op peil te houden, zou de bevolking met zes miljoen moeten groeien.
Van Rooyen: „Als we onze welvaart willen behouden, moeten we nadenken over het migratiebeleid. Dat betekent: niet onze grenzen sluiten, maar de grenzen openen voor de juiste mensen die onze zorgtaken uitvoeren en onze economie versterken. Dan komen we er niet met een miljoen woningen, dan heb je er op termijn twee miljoen extra nodig.”
Moeite
De branchevereniging presenteerde woensdag zijn halfjaarrapport over de Nederlandse woningbouw. Daaruit blijkt dat een miljoen huizen al veel moeite kost. In tien jaar zijn niet zo weinig nieuwbouwhuizen verkocht. Het aantal bouwvergunningen lijkt dit jaar op 60.000 uit te komen, ver onder de 100.000 die woonminister Hugo de Jonge nastreeft. Dit terwijl het tekort aan woningen inmiddels al is opgelopen tot 400.000, terwijl de bevolking sterk doorgroeit door de immigratiestroom.
„Die ambitie van een miljoen huizen, iedereen weet dat we dat niet gaan halen”, zegt Van Rooyen. Hij zou willen dat de voet extra op het gaspedaal gaat. „Nu gaat de discussie in gemeenten over dat ene weilandje waar woningen op moeten komen. Maar wij gaan nog veel meer van die veldjes nodig hebben. Daar moet je grootschalig over nadenken”
Ondertussen stroomt het land vol met arbeidsmigranten en vluchtelingen. Zelfs voor de toestroom van de Oekraïners kwamen per saldo 108.000 meer mensen binnen dan er vertrokken. Dat legt vooral druk op de sociale huur, zegt onderzoeker Jannes van Loon van WoningbouwersNL. „Poolse migranten kennen hier inmiddels de weg en belanden vaak in sociale huurwoningen. Van de asielzoekers belandt maar een heel klein deel in de vrije sector. De praktijk is dat ze met voorrang een sociale huurwoning krijgen.”
Gesloopt
Alleen al dit jaar worden zo’n 70.000 asielzoekers verwacht. Woningbouwcorporaties kunnen echter niet genoeg bouwen voor die stroom, zegt Van Loon. „Het geld klotst er tegen de plinten, maar ze bouwen te weinig. Al jaren komen ze niet boven 15.000 nieuwe huurwoningen. Maar tegelijk worden duizenden woningen verkocht of gesloopt, dus in werkelijkheid voegen ze minder toe. Je ziet nu de activiteit bij corporaties wat toenemen, maar ik heb weinig hoop dat er op korte termijn heel veel verbetert.”
Veel woningbouwbeleggers en projectontwikkelaars hebben zich bovendien teruggetrokken uit de Nederlandse huurmarkt, constateert WoningbouwersNL. Door de hoge bouwkosten en gestegen rentes krijgen zij het financiële plaatje niet rondgerekend. Ook is er aanhoudende onzekerheid over de kabinetsplannen met de regulering van de huurprijzen.
Toch is Van Rooyen best hoopvol dat de nieuwbouw niet totaal instort zoals na de vorige financiële crisis. „Het blijft koffiedik kijken, maar de afgelopen maanden zakte de bouw niet verder weg. De prijs van nieuwbouw is al 5 tot 10% gedaald in vergelijking met vorig jaar. Tegelijk zijn lonen zo hard gestegen dat de leencapaciteit van kopers bijna terug is op het oude niveau.”