NOS Nieuws i.s.m. NH Nieuws – 14-03-2023
De woningnood in Noord-Holland is zo hoog dat veel kiezers ervoor voelen om groene buitengebieden als bouwlocatie te gebruiken. Van de Noord-Hollanders is 47 procent nu voor nieuwbouwwijken buiten dorps- of stadsgrenzen, blijkt uit een onderzoek van omroep NH in samenwerking met Kieskompas.
Op 15 maart zijn de verkiezingen voor de Provinciale Staten. Stikstof en woningbouw zijn onderwerpen die overal spelen, maar per provincie zijn er ook typisch regionale thema’s. In Noord-Holland is vooral het tekort aan woningen hét thema.
Ook binnen de politiek is er een verschuiving en dat is opmerkelijk, want de provincie Noord-Holland is altijd faliekant tegen bouwen in het groen geweest.
De zogeheten ‘uitleglocaties’, dat zijn groene gebieden die bebouwd kunnen worden, zijn een heet hangijzer tijdens de provinciale verkiezingen.
Vraag je het de Noord-Hollanders, of ze nou in Amsterdam wonen of in Schagen, dan is bijna de helft er klaar voor om het taboe op te heffen van bouwen in weilanden. 38 procent blijft tegen, ondanks de woningcrisis.
Einde aan no-go-beleid
Interessant is de steun bij potentiële D66-stemmers. De partij is tegen bouwen buiten de bestaande grenzen. Maar 46 procent dan de D66-stemmers meent dat bouwen in het groen een noodzakelijke keuze is. Veertig procent is tegen.
Zelfs van de potentiële kiezers van de hardnekkigste tegenstander, GroenLinks, ziet een substantieel deel geen andere uitweg dan groen om te zetten in steen. Van hen is 32 procent voor.
De potentiële PvdA-kiezers stemmen voor de helft voor uitbreiding van bouwlocaties buiten de gemeentegrenzen. Bij de VVD’ers is dat 59 procent.
Deze partijen voeren in de coalitie nu nog een no-go-beleid op dit gebied.
Politiek lijkt ‘om’
Bouwen in weilanden of andere groene plekken leeft ook enorm onder politici. En niet alleen in de kop van de provincie waar wethouders rollebollend over straat gaan met de provincie om bouwlocaties los te krijgen tegen de woningnood.
Het speelt ook in Haarlem, waar Peter van Kessel (VVD) bij de gemeenteraadsverkiezingen met het voorstel kwam om ook buiten de stadsgrenzen te zoeken naar bouwlocaties.
“Nou, dat bleek echt een no-go te zijn”, blikt hij terug. De andere kandidaten van grote partijen keurden zijn suggestie als één blok af.
Van Kessel staat nog steeds achter zijn voorstel. “Natuurlijk niet op plekken met echt waardevol landschap. En je zou ook natuur elders kunnen compenseren. Maar we lopen tegen grenzen aan. Wijken kan je op een groene manier kunnen ontwikkelen. Daar moet je naar kijken en niet bij voorbaat de deur dichtgooien.”
Van de 23 partijen die op 15 maart meedoen aan de verkiezingen voor Provinciale Staten zijn er 13 voor bouwen in het groene buitengebied. Voorstanders zijn onder meer het CDA, de PvdA, PVV en VVD. Tegen zijn D66, Groen Links en SP.
Ook hoogleraar Gebiedsontwikkeling Friso de Zeeuw uit Monnickendam is voor. Zijn boodschap: Haal het taboe af van bouwen in het groen, anders haal je nooit de bouwopgave van ruim 180.000 woningen in de provincie.
Door de regels aan te passen kan het noorden van de provincie volgens hem ‘verlichting brengen in de overkokende pot van de regio rond Amsterdam’.
Dit wordt tijdens en na de verkiezingen een links-rechts-gevecht. Wie wint dit? Het spel is op de wagen, zou je kunnen zeggen.
– Friso de Zeeuw, hoogleraar gebiedsontwikkeling
Volgens De Zeeuw kan onder voorwaarden bouwen in het groen een oplossing zijn. “Echte natuurgebieden moeten worden ontzien, maar vaak gaat het om agrarische grond. De locaties moeten in harmonie met de omgeving worden ontwikkeld.” Dat is bijvoorbeeld gebeurd met Weespersluis, een groot plan tussen Weesp en Muiden.
Hij hoopt dat de provincie afstapt van “de rabiate voorkeur voor binnenstedelijk bouwen”. “Dit wordt tijdens en na de verkiezingen een links-rechts-gevecht. Wie wint dit? Het spel is op de wagen, zou je kunnen zeggen.”